प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना
शेतकर्‍यांना पाण्याची कमतरता भासू नये म्हणून सरकारने या योजनेत पन्नास हजार कोटी रुपये मंजूर केले आहेत. तुषार सिंचनासाठी सरकार खर्चाच्या 80 ते 90 टक्के अनुदान देईल. या पद्धतीने शेताची सपाट न करता सिंचन करता येते. उतारावर किंवा कमी उंचीवर ही पद्धत खूप प्रभावी ठरत आहे.
शेतात कोणत्याही प्रकारचे पीक चांगले वाढवा, शेताचे सिंचन योग्यरित्या केले पाहिजे. शेतात पिकांची लागवड करताना त्याला जास्त सिंचनाची गरज असते. पिकाला चांगले पाणी न मिळाल्यास पिकाची वाढही नीट होत नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांनाही मोठ्या प्रमाणात नुकसान सहन करावे लागत आहे. ही अडचण दूर करून प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांच्या चांगल्या पिकांसाठी पाण्याची व्यवस्था करण्यात येणार आहे.
पंतप्रधान कृषी सिंचन योजनेचे फायदे
या योजनेंतर्गत देशातील सर्व शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतात सिंचनासाठी पुरेशा प्रमाणात पाणी उपलब्ध करून देण्यात येईल आणि त्यांना सिंचनासाठी आवश्यक यंत्रसामग्रीसाठी शासनाकडून अनुदान देण्यात येईल.
या योजनेचा लाभ सर्व शेतजमिनींना मिळणार आहे.
या योजनेचा लाभ फक्त अशा शेतकऱ्यांनाच मिळणार आहे ज्यांच्याकडे स्वतःची शेतजमीन आणि जलस्रोत आहेत.
प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना 2023 मुळे शेतीचा विस्तार होईल, उत्पादनही वाढेल आणि अर्थव्यवस्थाही विकसित होईल.
योजनेतील 75% खर्च केंद्र सरकार आणि 25% राज्य सरकार करणार आहे.
त्यामुळे ठिबक/स्प्रिंकलरसारख्या सिंचन(Irrigation like drip/sprinkler) योजनांचा लाभही शेतकऱ्यांना मिळणार आहे.
नवीन उपकरणांच्या वापराने 40-50 टक्के पाण्याची बचत होईल आणि त्यासोबतच कृषी उत्पादनात 35-40 टक्के वाढ होऊन उत्पादनाचा दर्जाही वाढेल.
प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजनेचे उद्दिष्ट
प्रत्येक शेतात पाणी
देशातील सिंचन व्यवस्थेत वाढती गुंतवणूक
पाण्याचा अपव्यय कमी करा
शेतात पाण्याचा वापर वाढवणे
पाणी बचत पद्धतीचा विस्तार
पंतप्रधान सिंचन योजनेचा लाभ
सिंचनासाठी योग्य पाण्याची व्यवस्था.
सिंचनासाठी वापरल्या जाणाऱ्या उपकरणांवर अनुदान
ठिबक सिंचनाद्वारे तणांचा अंत
पाण्याचा अपव्यय दूर करा
30% ते 40% अतिरिक्त शेतात सिंचन
किती सबसिडी (अनुदान नियम)
या योजनेंतर्गत उपलब्ध सिंचन यंत्रे खरेदी करण्यासाठी अनुदान अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांना दिले जाते.
SC, ST मधील लहान आणि अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांना 65% पर्यंत अनुदान
सामान्य श्रेणीतील लहान आणि अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांना 60% अनुदान
याशिवाय सर्व विभागातून येणाऱ्या मोठ्या शेतकऱ्यांना ५५ टक्के अनुदान दिले जाणार आहे.
शेतकऱ्यांना नवीन तंत्रज्ञानाची माहिती
स्प्रिंकलर पद्धतीने कोणती पिके घेतली जाऊ शकतात?
बटाटा
वाटाणा
कांदा
ब्रोकोली
स्ट्रॉबेरी
भुईमूग
मोहरी
पालेभाज्या
मसूर
चहा
आले
फुलकोबी
कोबी
लसूण
प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजनेचे घटक (कार्ये).
नवीन जलस्रोत तयार करणे
जुन्या जलस्रोतांचे पुनर्वसन करून त्यांना उपयुक्त बनवणे
पाणी साठवण्यासाठी संसाधने निर्माण करणे
ग्रामीण भागातील पाण्याच्या तलावांची क्षमता वाढवणे इ
जेथे सिंचन स्रोत उपलब्ध आहेत किंवा बांधलेले आहेत तेथे वितरणासाठी नेटवर्कचा विस्तार करणे.
सिंचनासाठी वापरल्या जाणार्‍या पाईप सिस्टीम, पिव्होट, रेन गन उपकरणे आणि इतर उपकरणे यांसारख्या भूमिगत उपकरणांचा प्रचार.
शासनाच्या या योजनेंतर्गत ठिबक व कारंजे पद्धतीचा वापर करून ज्या ठिकाणी भूगर्भातील पाणी आधीच आहे, तेथे कूपनलिका बसविणे.
प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजने अंतर्गत लाभांची यादी
PMKSY फॉर्म्युलेशन एका शेडखाली विविध विभाग कार्यान्वित करून केले गेले. त्यात जल संसाधन मंत्रालय नदी विकास आणि गंगा पुनरुज्जीवन, भूसंपदा विभाग आणि कृषी आणि सहकार विभाग या विभागांचा समावेश आहे. सूक्ष्म सिंचनाचे फायदे असे आहेत:-
त्यामुळे पाण्याची मोठ्या प्रमाणात बचत होईल आणि पाण्याचा योग्य वापर करता येईल
हा कार्यक्रम जास्त नफा आणि खताचा इष्टतम वापर देईल.
यामुळे मजुरीचा खर्च कमी होईल आणि लागवडीयोग्य जमिनीची मातीची कार्यक्षमता कमी होईल आणि
त्यामुळे पिकांची गुणवत्ता वाढेल आणि जास्त उत्पादन मिळू शकेल
त्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल
प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजना ऑनलाईन अर्ज कसा करावा
प्रधानमंत्री कृषी योजनेसाठी नोंदणी प्रक्रिया ऑनलाइन करण्यात आली आहे. हा कार्यक्रम प्रत्येक व्यक्तीपर्यंत पोहोचण्यासाठी डिजिटल पद्धतीने सुरू करण्यात आला. PMKSY च्या ऑनलाइन नोंदणीची प्रक्रिया खाली दिली आहे:-
प्रधानमंत्री कृषी सिंचाई योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला (official website)भेट द्या
वेबसाइटला थेट भेट देण्यासाठी येथे क्लिक करा
पेजच्या होम स्क्रीनवर लॉगिनसाठी विभाग आहे
या लॉगिनवर क्लिक केल्यावर वापरकर्त्याचे नाव आणि ईमेल आयडी विचारला जाईल
आता विचारलेली सर्व संबंधित माहिती द्या आणि पुढे जा
येथे वर चर्चा केलेली संबंधित कागदपत्रे अपलोड करा आणि सबमिट वर क्लिक करा
अर्ज सादर केल्यानंतर त्याची छाननीसाठी निवड केली जाईल
अर्जदार हा अर्ज डाउनलोड करू शकतो किंवा भविष्यातील संदर्भासाठी प्रिंटआउट घेऊ शकतो.
PMKSY नोंदणी 2023 वैशिष्ट्य:
यामुळे विभाग रेन गन स्प्रिंकलर ड्रिपसारख्या सूक्ष्म सिंचन सुविधांना लक्ष्य करणार आहे.
या सुविधेमुळे पाण्याची सोय होणार आहे.
पीएमकेएसवाय योजनेच्या मदतीने विभाग पाण्याची बचत करणार आहे तसेच शेतातील खतांचा वापर कमी करणार आहे.
ही योजना अधिक यशस्वी करण्यासाठी विविध विभाग या योजनेत सहभागी झाले आहेत.
सूक्ष्म सिंचनासाठी केंद्र सरकारनेही मोठी रक्कम दिली आहे.
शिवाय या योजनेसाठी योग्य असलेला कोणताही शेतकरी यासाठी अर्ज करू शकतो.
त्यामुळे ही योजना वैज्ञानिक पद्धती वापरून पाणी बचत करणार आहे.
याद्वारे शेतकऱ्यांना लाभ मिळवून देण्यासाठी या योजनेत विभागाने नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर केला आहे.
प्रवेगक सिंचन लाभ कार्यक्रमासाठी लॉग इन करण्याची प्रक्रिया
प्रवेगक सिंचन लाभ कार्यक्रमावर लॉग इन करण्यासाठी वेबसाइट प्रक्रियेची खाली चर्चा केली आहे. लॉग इन करण्यासाठी आणि माहिती तपासण्यासाठी सूचनांचे काळजीपूर्वक पालन करा:-
पीएम कृषी सिंचाई योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला (official website)भेट द्या
होम स्क्रीनवर घटकासाठी विभाग आहे
AIBP वर क्लिक करा
या वेबसाइटवर क्लिक केल्यास जलशक्ती मंत्रालयाच्या वेबसाईटवर पुनर्निर्देशित केले जाईल
होम स्क्रीनवरून प्रवेगक सिंचन लाभ कार्यक्रम निवडा
येथे जलसंपदा नदी विकास आणि गंगा पुनरुज्जीवन या वेबसाइटवर लॉगिन पर्याय असेल
लॉगिन करण्यासाठी कॅप्चासह यूजर आयडी आणि पासवर्ड द्या
